محاسبه ظرفیت هارد؛ چرا همیشه عدد واقعی کمتر است؟

شاید برای شما هم پیش آمده باشد وقتی که یک هارد جدید می‌خرید، متوجه می‌شود که فضایی که به شما ارائه می‌دهد کمتر از فضای واقعی است.

بنابراین با این سؤال مواجه می‌شوید که چرا فضای قابل استفاده کمتر از ظرفیت نوشته‌شده روی جعبه است؟

برای مثال، هاردی که برچسب ۵۰۰ گیگابایت دارد، در نهایت تنها حدود ۴۴۰ گیگابایت فضای خالی در اختیار شما قرار می‌دهد.

شرکت‌های سازنده برای معرفی محصولات خود از شیوه محاسباتی متفاوتی استفاده می‌کنند و آنچه شما به‌عنوان ظرفیت هارد می‌بینید یک عدد درج شده است که بر اساس استانداردهای بازاریابی محاسبه شده.

در حالی که سیستم‌عامل کامپیوتر از روش دیگری برای اندازه ‌گیری بهره می‌برد. همین تفاوت باعث می‌شود عددی که در نهایت مشاهده می‌کنید، کمتر از مقدار درج‌شده باشد.

در ادامه بررسی می‌کنیم که ظرفیت واقعی هارد چگونه نمایش داده می‌شود و چرا این اختلاف همیشه وجود دارد و این موضوع چه ارتباطی با سرعت و کارایی دستگاه دارد.

همچنین نقش سیستم‌های محاسباتی در ذخیره‌سازی داده‌ها بررسی می‌شود تا بهتر درک کنید که چرا هیچ‌ وقت نمی‌توان دقیقاً همان عدد درج‌ شده روی برچسب را در اختیار داشت.

روش صف ‌بندی در هارد چیست؟

برای افزایش کارایی هارد دیسک‌ها، مکانیزمی به نام صف‌بندی به کار گرفته می‌شود. در این روش، عملیات ورودی و خروجی به‌گونه‌ای مدیریت می‌شوند که در زمان اجرا، دستورهای خواندن و نوشتن به صورت هوشمند الویت بندی می شوند و در نهایت به بهبود محاسبه ظرفیت هارد و عملکرد کلی دیسک کمک می کند.

این فرآیند باعث می‌شود هد هارد مجبور نباشد کارهای اضافی و بی‌دلیل انجام دهد و نتیجه آن کوتاه‌تر شدن مسیر دسترسی و کاهش زمان تأخیر است. در واقع، صف‌بندی کمک می‌کند درخواست‌ها به شکلی منظم و بهینه پردازش شوند و کاربر بتواند از هارد با سرعت و بازده بالاتری بهره‌ مند شود.

استفاده از این تکنیک در هاردها نقش مهمی در افزایش سرعت اجرای دستورات دارد و حتی در زمان انجام چندین عملیات هم ‌زمان، عملکرد دستگاه پایدار و بدون مشکل باقی می‌ماند.

مشخصات اندازه هارد درایو

در حوزه مدیریت داده‌ها، اندازه هارد درایو یکی از معیارهای مهم هنگام انتخاب و خرید محسوب می‌شود. بهتر است بدانید واژه‌ی « اندازه» در اینجا دو معنای متفاوت دارد؛ یکی ظرفیت هارد برای ذخیره‌سازی اطلاعات و دیگری ابعاد فیزیکی یا همان فرم فکتور درایو است.

ظرفیت:

وقتی درباره ظرفیت هارد صحبت می‌کنیم، منظور میزان داده‌ای است که می‌تواند نگهداری کند. در گذشته، این مقدار بر حسب مگابایت بیان می‌شد، اما اکنون بیشتر با گیگابایت و ترابایت سر و کار داریم. حتی در سازمان‌های بزرگ، پتابایت هم به کار می رود.

فرم فکتور:

ابعاد فیزیکی هارد معمولاً بر اساس قطر پلاتر اندازه‌گیری می‌شود. رایج ‌ترین اندازه‌ها شامل دو مدل هستند:

• هارد ۳.۵ اینچی
• هارد ۲.۵ اینچی

هاردهای ۲.۵ اینچی از نظر ابعاد کوچک‌تر هستند، اما هاردهای ۳.۵ اینچی به دلیل سطح بیشتر پلاتر، توانایی ذخیره‌سازی داده‌های بیشتری دارند. به همین دلیل درایوهای ۳.۵ اینچی بیشتر در سرورها و تجهیزات شبکه به کار می‌روند.

سازگاری و استفاده در تجهیزات جدید

خوشبختانه با استانداردسازی، هاردهای ۲.۵ و ۳.۵ اینچی به ‌سادگی در شیارهای تعیین‌شده سرورها و تجهیزات ذخیره‌سازی قرار می‌گیرند.

همین موضوع در مورد SSD ها هم صدق می‌کند؛ به همین خاطر امروزه بسیاری از کاربران می‌توانند به جای هارد مکانیکی از SSD با همین فرم‌فکتورها استفاده کنند و سرعت و کارایی بالاتری به دست آورند.

بیشتر بخوانید: علت بالا نیامدن هارد اکسترنال چیست؟ راه‌حل

ظرفیت قابل استفاده از هارد

وقتی درباره ظرفیت واقعی هارد صحبت می‌کنیم، باید بدانیم که هرگز نمی‌توان کل فضای درج ‌شده روی هارد را استفاده کرد.

برای مثال، اگر یک هارد ۴ ترابایتی بخرید، قطعا نمی‌توانید تمام ۴ ترابایت را استفاده کنید. دلیل این است که ظرفیت‌های ذخیره‌سازی می‌توانند بر اساس دو سیستم محاسبه شوند:

•  سیستم ده‌ دهی (Base 10)
•  سیستم دودویی (Base 2)
• در سیستم ده‌ دهی، یک گیگابایت برابر با یک میلیارد بایت است.
• در سیستم دودویی، یک گیگابایت برابر با ۱٬۰۴۸٬۵۷۶٬۰۰۰ بایت است.

با بزرگ ‌تر شدن ظرفیت، تفاوت بین این دو سیستم بیشتر دیده می‌شود. مثلاً یک ترابایت بر اساس Base 10 کمی کمتر از یک ترابایت بر اساس Base 2 است.

برای بررسی و محاسبه ظرفیت هارددیسک به صورت آنلاین کلیک کنید.

دلیل تفاوت در ظرفیت نمایشی و ظرفیت قابل استفاده هارد

شاید این اتفاق برایتان پیش بیاید و فکر کنید که تولیدکنندگان کم ‌فروشی می‌کنند اما قطعا اینطور نیست چراکه اگر اینگونه باشد به دلیل کلاهبرداری با جریمه‌های سنگینی روبرو می‌شوند.

بنابراین مشکل کم نشان دادن ظرفیت این هارد دیسک‌ها از چیست؟ علت اصلی این است که محاسبه ظرفیت هارد و نمایش آن در سیستم عامل‌ها متفاوت است.

ساختار داخلی هارد و تأثیر آن بر ظرفیت

هارد دیسک‌ها از قسمت‌های مختلف مانند ترک و سکتور ساخته شده‌اند. بنابراین در محاسبه ظرفیت هارددیسک، باید تمام اجزای آن در نظر گرفته شود تا نتیجه دقیقی از ظرفیت آن به‌دست بیاید.

واحدهای اندازه‌ گیری و تفاوت نمایش ظرفیت

در نمایش ظرفیت هارد دیسک‌ها از واحدهای کیلوبایت، مگابایت و گیگابایت استفاده می‌شود تا مقدار ذخیره‌سازی به شکل قابل فهم و ساده نشان داده شود.

هر چند سیستم‌های مختلف از روش‌های متفاوتی برای محاسبه استفاده می‌کنند و این باعث تفاوت نمایش ظرفیت هارد می‌شود.

مبنای محاسبه تولیدکنندگان و سیستم عامل‌ها

هارددیسک‌ها توسط تولیدکنندگان بر اساس مبنای 10 محاسبه می‌شوند و سیستم عامل‌ها مانند ویندوز بر اساس مبنای 2 ظرفیت را نمایش می‌دهند. این باعث می‌شود مقداری که کاربر می‌بیند کمتر از ظرفیت اعلام شده روی جعبه باشد.

استانداردهای جدید برای نمایش ظرفیت

سازمان استانداردسازی IEC برای حل این مشکلات، یک سیستم پیشوند برای تشریح تفاوت مبنای 10 و 2 ارائه کرده است. در مبنای باینری واحدها به شکل mebibyte، kibibyte، gibibyte و tebibyte نمایش داده می‌شوند که بسیار کم در نمایش ظرفیت هارد استفاده می‌شوند.

نرم‌افزارها و سیستم‌عامل‌هایی مثل ویندوز مفاهیمی مانند کیلوبایت، مگابایت، گیگابایت و ترابایت را به روش خاص خود محاسبه می‌کنند و این تفاوت با سیستمی که فروشندگان استفاده می‌کنند باعث اختلاف ظرفیت نمایش داده شده می‌شود.

به همین دلیل، هرچقدر ظرفیت هارد بالاتر باشد، اختلاف میان مقدار نمایش داده شده توسط سیستم عامل و ظرفیت واقعی بیشتر نمایان می‌شود.

برای مثال، یک درایو با ظرفیت 356 گیگابایت ممکن است در ویندوز حدود 331 گیگابایت نمایش داده شود. این تفاوت به دلیل روش محاسبه و نمایش اطلاعات توسط سیستم عامل است و هیچ مشکلی در هارد دیسک وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: انواع هارد دیسک‌های پرطرفدار و بررسی تفاوت و مزایا

خرید آنلاین انواع هارد اینترنال

محاسبه سرعت در هارد درایو

محاسبه سرعت در هارد به سرعت چرخش صفحات آن بستگی دارد و در این قسمت از معیار دور در دقیقه برای بیان سرعت دیسک درایو استفاده می‌شود. به زبان ساده‌تر، این میزان چرخش صفحات در هر دقیقه را به ما نشان می‌دهد.

سرعت‌های رایج درایوها

سرعت‌های معمول درایوها شامل موارد زیر است:

• 5.400 RPM
• 7.200 RPM
• 10.000 RPM
• 15.000 RPM
• 20.000 RPM

برای راحت تر نشان دادن مقدار این سرعت‌ها به ترتیب با اختصارات زیر نمایش داده می‌شوند:

• 5.4K
• 7.2K
• 10K
• 15K
• 20K

برای مثال، یک صفحه 3.5 اینچی که با سرعت 15.000 دور در دقیقه می‌چرخد، لبه‌های بیرونی آن سرعتی در حدود 240 کیلومتر در ساعت دارند.

تأثیر سرعت هارد بر عملکرد و قیمت

هرچه سرعت یک دیسک درایو بیشتر باشد، خواندن و نوشتن اطلاعات در زمان کمتری انجام می‌شود و عملکرد آن بهتر می‌شود. البته این افزایش سرعت معمولاً قیمت هارد را نیز بالا می‌برد.

رابطه سرعت و ظرفیت هارد

بین سرعت چرخش هارد و ظرفیت آن رابطه نزدیک وجود دارد:

• هرچه RPM بیشتر باشد، ظرفیت هارد کمتر می‌شود.
• هرچه RPM کمتر باشد، ظرفیت هارد بیشتر است.

نوع دستورات و رابط‌ها

• درایوهای 10K و K 15 معمولاً مجموعه‌ای از دستورات SCSI را اجرا می‌کنند و دارای رابط SAS یا FC هستند.
• درایوهای 5.4K و K7.2 معمولاً مجموعه دستورات ATA را ارائه می‌دهند و دارای رابط SATA هستند.

در نهایت می‌توان در پاسخ به سوال چرا همیشه فضای هارد دیسک کمتر از چیزی است که ثبت شده پاسخ داد که:

ظرفیت هارد همیشه کمتر از عدد درج‌شده روی جعبه است، چون تولیدکنندگان و سیستم‌عامل‌ها از روش محاسبه متفاوت استفاده می‌کنند. فرم‌فکتور، سرعت چرخش و تکنیک‌های صف‌بندی هم روی کارایی و استفاده واقعی از هارد تأثیر دارند. پس هنگام خرید هارد، علاوه بر ظرفیت اسمی، به ظرفیت واقعی، سرعت و نوع رابط آن توجه کنید.

بیشتر بخوانید: راهنمای انتخاب حافظه ظرفیت بالا: HDD، SSD و کارت حافظه

جمع بندی

محاسبه ظرفیت هارد همیشه یک موضوع مهم و پرچالش در انتخاب و استفاده از هارد دیسک‌ها است. ظرفیت درج شده روی جعبه‌ی هارد، همیشه نشان‌دهنده فضای واقعی قابل استفاده نیست و این تفاوت ناشی از روش‌های محاسبه متفاوت تولیدکنندگان و سیستم‌عامل‌ها است.

سیستم‌های عددی ده‌ دهی و دودویی باعث می‌شوند که ظرفیت واقعی هارد کمتر از ظرفیت درج بر روی آن باشد. به همین دلیل، هنگام برنامه ‌ریزی برای ذخیره‌ سازی داده‌ها، باید به ظرفیت واقعی توجه کنید تا با مشکل کمبود فضا روبه‌رو نشوید.

همچنین استفاده از تکنیک‌های صف‌بندی و استاندار دسازی فرم‌ فکتورها باعث می‌شود که هاردها با کارایی بالاتر و دسترسی سریع ‌تر، عملیات خواندن و نوشتن را انجام دهند.

این موضوع نه تنها به بهبود عملکرد هارد کمک می‌کند بلکه برای استفاده بهینه از ظرفیت واقعی آن نیز موثر است. در نهایت، برای محاسبه ظرفیت هارد، باید تفاوت بین ظرفیت درج‌ شده و واقعی را درک کنید همچنین با سرعت هارد و نوع رابط ‌های آن آشنا باشید.

امیدواریم مقاله « محاسبه ظرفیت هارد» برای شما مفید باشد. هدف ما در امارات رایان ارائه اطلاعات دقیق و قابل اعتماد درباره فناوری و شبکه است. در صورت داشتن هرگونه سوال درباره ظرفیت هارد یا تجهیزات شبکه، می‌توانید سوالات خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا تیم تخصصی امارات رایان در اسرع وقت پاسخ دهد.

همچنین اگر به دنبال خرید هارد دیسک یا تجهیزات شبکه باکیفیت هستید، پیشنهاد می‌کنیم به وب‌ سایت امارات رایان سر بزنید و از محصولات متنوع ما دیدن کنید و با بهترین قیمت بازار خرید خود را انجام دهید.

سوالات متداول

چرا ظرفیت واقعی هارد همیشه کمتر از عدد روی جعبه است؟

چون تولیدکنندگان هارد، بر اساس Base 10 تولید می کنند و سیستم‌عامل‌ها بر اساس Base 2 ظرفیت را نشان می‌دهند، بنابراین عدد واقعی کمتر است.

تفاوت فرم فکتور ۲.۵ و ۳.۵ اینچی هارد چیست؟

هاردهای ۲.۵ اینچی کوچک ‌تر هستند و بیشتر برای لپ‌تاپ استفاده می‌شوند، اما هاردهای ۳.۵ اینچی ظرفیت بیشتری برای ذخیره ‌سازی دارند و بیشتر در سرورها و تجهیزات شبکه کاربرد دارند.

سرعت چرخش هارد چه تأثیری بر عملکرد و ظرفیت دارد؟

هرچه سرعت چرخش بالاتر باشد، دسترسی به داده‌ها سریع ‌تر و عملکرد بهتر است، اما ظرفیت هارد کمتر می‌شود.

چگونه می‌توان از ظرفیت واقعی هارد بهتر استفاده کرد؟

با شناخت تفاوت بین ظرفیت درج شده و واقعی، توجه به سرعت هارد، نوع رابط و استفاده از تکنیک‌های بهینه‌سازی مانند صف‌بندی، می‌توان بیشترین بازده از هارد را داشت.