چگونه طول عمر SSD را محاسبه و افزایش دهیم؟ بررسی شاخص‌های TBW و MTBF

حافظه‌های SSD به دلیل عملکرد فوق‌العاده و سرعت بالای خود، جایگزین اصلی هارد دیسک‌های سنتی شده‌اند. اما برخلاف HDD که می‌تواند سال‌ها بدون افت کیفیت کار کند، حافظه‌های SSD دارای طول عمر محدودی هستند.

دلیل این موضوع، نحوه عملکرد حافظه فلش است که با هر بار نوشتن اطلاعات، سلول‌های آن کمی فرسوده می‌شوند.

تولیدکنندگان SSD برای کاهش این اثر، از فناوری «توزیع یکنواخت فرسایش» (Wear Leveling) استفاده می‌کنند.

این فناوری داده‌ها را به‌طور متعادل در سراسر SSD توزیع کرده و از استهلاک سریع برخی سلول‌ها جلوگیری می‌کند. خوشبختانه، امروزه این فرآیند به‌صورت خودکار انجام می‌شود و نیازی به تنظیمات دستی ندارد.

TBW چیست و چگونه طول عمر SSD را تعیین می‌کند؟

یکی از معیارهای مهم برای سنجش طول عمر SSD، شاخص TBW است. این مقدار نشان می‌دهد که SSD قبل از بروز مشکلات احتمالی، چه میزان داده را می‌تواند پردازش کند.

برای مثال، یک حافظه SSD با ظرفیت 1 ترابایت، معمولاً بین 600 تا 700 ترابایت TBW دارد، اما برخی مدل‌ها مقدار کمتری مثل 220 TBW ارائه می‌دهند. به‌طور کلی، هرچه ظرفیت SSD بیشتر باشد، مقدار TBW آن نیز بالاتر خواهد بود.

چگونه طول عمر باقی‌مانده SSD را محاسبه کنیم؟

برای بررسی وضعیت سلامت SSD، نرم‌افزار CrystalDiskInfo یکی از بهترین ابزارهای رایگان موجود است.

این برنامه اطلاعات مهمی مانند میزان کل داده‌های نوشته‌شده (Total Host Writes) و وضعیت سلامت درایو (Good، Caution، Bad) را نمایش می‌دهد.

با استفاده از مقدار TBW اعلام‌شده توسط سازنده و داده‌های استخراج‌شده از این نرم‌افزار، می‌توانید طول عمر باقی‌مانده SSD خود را محاسبه کنید.

روش محاسبه:

1. نرم‌افزار CrystalDiskInfo را دانلود و نصب کنید.

2. برنامه را اجرا کرده و مقدار Total Host Writes را پیدا کنید.

3. مشخصات SSD خود را جستجو کرده و مقدار TBW آن را بیابید.

4. مقدار Total Host Writes را بر TBW × ۱۰۰۰ تقسیم کنید تا درصد عمر مصرف‌شده را به دست آورید.

مثال: اگر مقدار Total Host Writes برابر 31566 گیگابایت باشد و مقدار TBW در مشخصات فنی SSD برابر 600 ترابایت اعلام شده باشد، فرمول محاسبه به شکل زیر خواهد بود:

۳۱۵۶۶ ÷ (۶۰۰ × ۱۰۰۰) = ۰.۰۵۲ یا ۵.۲٪

این یعنی تنها ۵.۲٪ از عمر این SSD مصرف شده و هنوز زمان زیادی از عملکرد بهینه آن باقی مانده است.

بیشتر بخوانید: 

بهترین هارد SSD 256GB برای ارتقای سیستم/ هارد OSCOO SSD-001 Blue

هارد SSHD چیست و چه تفاوتی با هارد HDD یا SSD دارد؟

عمر هارد به عواملی بستگی دارد؟

MTBF چیست و چگونه بر طول عمر SSD تأثیر می‌گذارد؟

MTBF (Mean Time Between Failures – میانگین زمان بین خرابی‌ها) شاخص دیگری است که میزان قابلیت اطمینان SSD را نشان می‌دهد. این مقدار معمولاً در مشخصات فنی محصولات ارائه می‌شود و برای بسیاری از SSDهای مصرفی بیش از 1 میلیون ساعت است.

محاسبه نرخ خرابی SSD

فرض کنید مدل WD Black SN770 دارای مقدار MTBF برابر 1.75 میلیون ساعت باشد. این مقدار به این معنا نیست که یک SSD به‌تنهایی این مدت کار خواهد کرد، بلکه میانگین عملکرد هزاران نمونه مشابه را نشان می‌دهد.

با فرض استفاده روزانه 8 ساعت برای 1000 عدد SSD:

۱.۷۵ میلیون ÷ (۸ × ۱۰۰۰) = ۲۱۸.۷۵ روز

این یعنی از هر ۱۰۰۰ عدد SSD مشابه، به‌طور میانگین یکی از آن‌ها هر ۲۱۸.۷۵ روز خراب می‌شود.

احتمال خرابی SSD چقدر است؟

براساس این محاسبات، از ۱۰۰۰ عدد SSD مدل WD Black SN770، به‌طور متوسط 1.66 عدد در سال خراب می‌شود. یعنی نرخ خرابی 0.16٪ خواهد بود که مقدار بسیار ناچیزی است.

به‌طور کلی، اگر SSD شما MTBF بالاتر از 1 میلیون ساعت داشته باشد، احتمال خرابی آن در دوره گارانتی کمتر از 0.3٪ است. این نشان می‌دهد که SSDها به‌طور کلی گزینه‌ای مطمئن و با دوام برای ذخیره‌سازی اطلاعات هستند.

چگونه عمر حافظه SSD را افزایش دهیم؟

برای حفظ عملکرد بهینه و افزایش طول عمر هارد SSD، نکات زیر را رعایت کنید:

از نوشتن بیش از حد داده‌ها خودداری کنید: حذف فایل‌های غیرضروری، پاک کردن کش مرورگر و جلوگیری از نوشتن مداوم اطلاعات می‌تواند از فرسودگی زودهنگام سلول‌های حافظه جلوگیری کند.

فضای خالی کافی نگه دارید: توصیه می‌شود حداقل 10 تا 20 درصد از ظرفیت SSD را خالی بگذارید تا عملکرد آن در بهترین حالت باقی بماند.

ویندوز را روی SSD نصب کنید، اما داده‌های حجیم را روی HDD ذخیره کنید: SSD برای اجرای سیستم‌عامل و نرم‌افزارهای پرتکرار عالی است، اما داده‌های حجیم مانند فیلم‌ها و بازی‌ها بهتر است روی هارد HDD ذخیره شوند.

قابلیت TRIM را فعال کنید: این ویژگی باعث می‌شود داده‌های قدیمی بهینه‌سازی شده و حافظه SSD کارایی بیشتری داشته باشد. ویندوز به‌طور پیش‌فرض از TRIM پشتیبانی می‌کند.

از گرمای زیاد جلوگیری کنید: دمای بالا می‌تواند به قطعات داخلی SSD آسیب برساند. اطمینان حاصل کنید که جریان هوای مناسب در سیستم شما وجود دارد.

از نرم‌افزارهای مدیریت SSD استفاده کنید: برنامه‌هایی مانند Samsung Magician یا Crucial Storage Executive می‌توانند به بهینه‌سازی عملکرد SSD شما کمک کنند.

بیشتر بخوانید:

تفاوت SATA، M.2 و NVMe: راهنمای انتخاب بهترین SSD

14 دلیل برای اینکه حافظه SSD نخرید! معایب SSDها

چگونه روی PS5 حافظه SSD نصب کنیم؟

جمع‌بندی

حافظه‌های SSD به دلیل سرعت و عملکرد بالا، بهترین گزینه برای ذخیره‌سازی هستند. بااین‌حال، به دلیل ماهیت حافظه فلش، عمر محدودی دارند.

با استفاده از ابزارهایی مانند CrystalDiskInfo و رعایت نکات بهینه‌سازی، می‌توان طول عمر SSD را افزایش داد و عملکرد آن را در بلندمدت حفظ کرد.

اگر به دنبال یک حافظه SSD با دوام بالا هستید، حتماً به شاخص‌های TBW و MTBF توجه کنید تا انتخابی مطمئن داشته باشید. فراموش نکنید که اگر قصد خرید هارد ssd یا hdd را داشتید، می‌توانید از فروشگاه امارات رایان با بهترین قیمت خرید کنید.